Nesnelerin İnterneti -Internet Of Things (IoT)

Nesnelerin İnternet’I (Bilinen adıyla IoT – Internet of Things) birbirleri ile veya daha büyük sistemlerle iletişim halinde olan nesnelerin oluşturduğu ağdır. Amerikan Federal Ticaret Komisyonu Nesnelerin İnterneti için “ Günlük kullanımımızda olan nesnelerin İnternet’e bağlanıp veri gönderip alması kabiliyeti” şeklinde bir tanımlama yapmıştır. Nesne kavramı Nesnelerin İnternet’i açısından geniş kapsamlı bir ifadedir. Sensörler, izleme cihazları, tekil tanımlayıcılarla(unique identifier) veri transferi gerçekleştirebilen insan ve hayvanları da kapsar. IoT açısından nesne kavramı bu kadar geniş olduğu için kimileri Internet of Things ifadesini Türkçe’ye Şeylerin İnternet’i olarak çevirir. Şeylerin İnternet’i ifadesi net bir ifade gibi görünmediğinden Nesnelerin İnternet’i ifadesinin daha doğru olduğu düşüncesindeyim.

internetofthingNesneler üzerindeki sensörler aracılığıyla wireless teknolojileri, mikroelektromekanik sistemler ve internet aracılığıyla oluşan bilgi Nesnelerin İnternet’ini oluşturur. Nesnelerin İnternet’inde esas önemli kısım nesnelerdir. Önemli aşama etkileşim halinde olduğumuz nesnelerin sensörlerle akıllı (smart) hale getirilmesi sonucu birbirleri ile iletişimi, veri alışverişi ve bu işlemler sonucunda işlemler yapabilecek hale gelmesidir.  Cihazlardan elde edilen veriler değerlendirilerek bilgi haline gelir ve bu bilgi işlenerek kullanılır. İlk zamanlarda Nesnelerin İnterneti M2M(Machine-to-Machine) haberleşme ile ifade edilmeye başlamıştır. M2M haberleşme ile birbiriyle veri alış-verişinde bulunabilen sistemlere akıllı sistemler denildi. Bu çerçevede akıllı ev, akıllı ofis, akıllı şehir gibi ifadeleri duymaya başladık. Akıllı sistemler konusu da bir yazıyı hakedecek kadar önemli bir konu. O da başka yazıya kalsın 🙂  Tekil tanımlayıcılarla (unique identifier) tanımlanmış nesneler İnternet aracılığıyla entegre bir şekilde beraber çalışır. Nesnelerin beraber çalışmasından doğan verilerin değerlendirilmesi sonucunda bir çözüm üretilir. Çözüm bulma hedefi Internet of Things kavramının tarihçesine baktığımızda ilk olarak bir kahve makinesinin kamera ile gözetlenmesi karşımıza çıkıyor. 1991 yılında Cambridge Üniversitesi’ndeki yaklaşık 15 akademisyenin kahve makinesini görebilmek için kurduğu sistem sayesinde kahve makinesinin görüntüsünü dakikada üç kez bilgisayar ekranlarına gönderiyordu. Bu şekilde gerektiğinde kahve makinesine müdahele ediliyordu. Bu sistem 2001 yılına kadar kullanılmıştır. Internet of Things ifadesinin ilk kullanımı ise 1999 yılında İngiliz Girişimci Kevin Ashton tarafından kullanılmıştır.  RFID(Radyo Frekans Tanımlama) teknolojilerin şirketine getireceği faydaları anlattığı sunumda “Internet of Things ” ifadesini kullanmıştır. RFID teknolojisinin IoT’nin vazgeçilmesi olacağı ifade ediliyordu aynı sene.

Birbiriyle ilişkili cihazların  sayısının yıllar geçtikçe daha da artması başka sorunları da beraberinde getirdi. Şu an 10 Milyar olan Internet bağlantılı cihazların sayısının 2020 yılında 21 milyar cihaz seviyesine çıkacağı tahmin ediliyor. Bu cihazların ortaya çıkaracağı büyük verinin yönetilmesi bir problem olarak karşımıza çıkıyor. Yakın zamanda İnternet’in yaygınlaşması ve bu şekilde cihazların hayatımıza girmesi sebebiyle hızlı şekilde ortaya çıkan ve sürekli artagelen verinin kaydedilmesi, yönetilmesi önem kazanıyor. Bunların sonucunda da big data (büyük veri), veri analizi gibi kavramlar ortaya çıkıyor. Bu sebeple Nesnelerin İnterneti ve Büyük Veri kavramları ve uygulamaları birbirleri iç içedir. Büyük veri ile ilgili blogtaki yazıyı bu linkten okuyabilirsiniz : Veri Dünyasının Geleceği : Büyük Veri (Big Data)

Ipv6 protokolüne geçiş de cihaz IP çakışmalarının önüne geçmesi bakımından önemli bir adım olmuştur.

Nesnelerin İnterneti Projelerine Dair Dikkat Edilmesi Gereken Konular

Verinin Güvenliği ve Gizliliği : İnternetin Nesneleri etkileşim halinde olduğumuz cihazlardan veriyi temin ettiği için bu verinin herkesten tarafından kullanılabilir mi yoksa kişisel veri olarak mı kullanılacağı konusu gizlilik bakımından önemlidir. Verilerin gizliliği için güvenlik algoritmaları ile şifrelenme işlemi gerçekleştirilmelidir.

Cihaz (Sensörler) : Nesnelerin İnternet’inde esas olan datayı sağlayan cihazlardır. Nesnelerin İnterneti kavramının ortaya atıldığı toplantıda RFID teknolojisinin Nesnelerin İnterneti’nin vazgeçilmezi olduğu ifade edilmiştir. Daha sonra NFC, QR kodlar, barkod teknolojileri de Nesnelerin İnterneti projelerinde kullanılmaya başlandı.

Verinin Toplanması ve Analizi : Nesnelerin İnternet’i projelerinde hangi sensörlerden hangi verilerin alınacağı, alınan verinin nasıl değerli bir bilgi haline getirilebileceği belirlenmelidir. Cihazdan gelen çok miktarda verinin analizi sonucunda elde edilen değerli verinin nasıl kullanılacağı sistemler ile belirtilmelidir.

Bu yazıda sadece Nesnelerin İnterneti’nin ne olduğundan bahsedebildim. Bir sonraki yazıda Nesnelerin İnterneti hayatımızda neyi değiştirecek, hayatımıza yansımalarını nasıl olacak bunlara değinmeye çalışacağım.

Leave a Reply